Köpeklerde Cücelik (Akondroplazi ve Hipofiz Cüceliği)

Köpeklerde cücelik sizin için ilginç gelen ve belki de ilk kez duyduğunuz bir terim, fakat aynı insanlarda olduğu gibi köpeklerde de cücelik görülebilmektedir. Köpeklerde cüceliği tanımlamak gerekirse; anormal derece kısa boylu ve orantısız vücut oranlarına köpekleri ifade eden bir terimdir. Kısa uzuvlar ve alışılmadık derecede büyük bir kafa, köpeklerde cüceliğin önemli belirtileri arasındadır.

Cücelik, köpeğin iskelet sisteminin gelişimini etkileyen genetik mutasyonlardan kaynaklanır. Bu, vücudu oluşturan ve iç organlarını koruyan kemikleri etkiler. Cüceliğin iki yaygın biçimi akondroplazi ve hipofiz cüceliğidir.

Köpeklerde Akondroplazi Cüceliği

Köpeklerde en yaygın cücelik biçimi akondroplazi cüceliğidir. Akondroplazi, kemik büyümesini düzenlemede rol oynayan fibroblast büyüme faktörü reseptörlerini etkileyen genetik bir mutasyondan kaynaklanır. Bu mutasyon, kıkırdağın kemiğe dönüşmesini engeller. Bu durum normalde fetal gelişim sırasında gerçekleşir.

Sonuç olarak, köpekler kısalmış veya eğri bacaklarla veya anormal derecede büyük bir kafa ile doğarlar. Bu özellikleri belirli ırklarda standart olarak ırk özelliği olarak biliriz, çünkü üretim süreci sırasında bu gen mutasyonunu tercih edilmiştir. Bu ırklar arasında French Bulldog, Dachshund, Basset Hound, Bulldog, Pembroke Welsh Corgi, Petit Basset Griffon Vendeen sayılabilir.

Köpeklerde Hipofiz Cüceliği

Hipopituitarizm olarak da adlandırılan hipofiz cüceliği, hipofiz bezinin yeterli büyüme hormonu üretmemesi veya salgılamaması durumunda ortaya çıkar. Hipofiz bezi metabolizmayı, büyümeyi ve üremeyi düzenleyen hormonlar üretir. Hipofiz bezi çeşitli nedenlere bağlı olarak bu hormonları üretemezse ya da yeterli miktarda üretemezse cücelik durumu meydana gelebilir.

Köpeklerde hipofiz cüceliğinin genetik mutasyonlar da dahil olmak üzere çeşitli nedenleri vardır. Bu mutasyonlar, tüm ırktan ziyade tek bir köpeği etkiler. Yani daha önce bahsettiğimiz gibi akondroplazi cüceliğinde bir ırk tamamen bu duruma sahipken, hipofiz cüceliği bireysel olarak etkiler. Hatta aynı kardeş yavrulardan sadece birisinde bu sorun ortaya çıkabilir.

Hipofiz cüceliği, doğum sürecinde hipofiz bezinin hasar görmesi nedeniyle de ortaya çıkabilir. Oksijen eksikliği, bezin büyüme hormonu üretme yeteneğini etkileyebilir. Hipofiz cüceliğinin diğer nedenleri tümörler, iltihaplanma ve yaşamın erken dönemlerinde travmatik beyin hasarıdır. Fakat bunlar oldukça nadir olarak karşımıza çıkar.

Hipofiz cüceliği en sık Alman Çoban Köpeğinde görülmektedir. Bu sorundan müzdarip olan köpekler minyatür Alman Çoban Köpekleri gibi görünmektedir. Sorun genellikle kulakları etkilememekte, bu yüzden büyük kulakları, küçük vücutlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Miniature Pinscher, Weimaraner, Finnish Spitz, Labrador Retriever, Golden Retriever, Karelian Bear Dog ve Rottweiler ırklarında bu durum tespit edilmiştir.

Köpeklerde Cüceliğin Belirtileri Nelerdir?

Hipofiz cüceliği olan bir köpek muhtemelen diğer yavrulara göre oldukça küçük yapıda olacaktır. Bunun yanında bu tarz köpekler hormon eksikliği nedeniyle, aşağıdaki gibi çeşitli sağlık sorunları yaşama eğilimindedirler.

• Anormal diş sıralaması ve diş sorunları
• Oldukça ince ve kırılgan tüyler
• Katarakt ve retina dejenerasyonu gibi göz sorunları
• Yetişkin dişlerin çıkmasının daha uzun sürmesi
• Alopesi veya saçkıran lekeleri
• Cilt sorunları
• Enfeksiyona yatkınlık
• Azalmış kas kütlesi
• Kalça çıkığı
• Çıkık diz kapağı

Bu köpekler genellikle kısırdır. Hipofiz cüceliğinin oldukça nadir görülen bir durum olduğunu tekrar vurgulamak gerekir

Köpeklerde Cücelik Nasıl Teşhis Edilir?

Bir köpek yavrusu kardeşlerinden çok daha küçükse, hipofiz cüceliği olup olmadığını doğrulamanın çeşitli yolları vardır. Bu köpeklerin röntgenini çektiğinizde, kemiklerinin kemikleşmesinde (yani kıkırdak sertleşmesinde) azalma görebilirsiniz. Genetik mutasyonları belirlemek için çeşitli testler yapılabilir veya hormon seviyelerini ölçmek için kan testleri yapılabilir.

Cüce bir köpeğin kardeşlerine kıyasla daha düşük büyüme hormonu seviyesi olacaktır. Bu tarz durumlarda mantıken büyüme hormonu takviyesi yapabilirsiniz ancak köpekler için piyasada satılan bir ürün yoktur. İnsan büyüme hormonu bir seçenek değildir çünkü köpekler bu takviyelere karşı antikor geliştirir.

Hipofiz cüceliği olan köpeklerde sıklıkla yüksek olan kreatinin seviyeleri (Bkz. Köpeklerde Kreatinin Değeri) karşımıza çıkmaktadır. Kreatinin, kanda ve idrarda bulunan normal bir atık üründür ve böbreklerin ne kadar iyi çalıştığını gösterir. Hipofiz cüceliğinin bir diğer belirtisi de tiroid bezinin vücudun düzgün çalışması için yeterli hormon üretmemesi durumunda ortaya çıkan hipotiroidizmdir. 

Köpeklerde Cücelik Nasıl Yönetilir?

Akondroplastik cüceliğe sahip köpekler insanlar tarafından üretilmiştir. Yani ırk için standart özellikler haline gelmiştir. Fakat bu durum bu ırk köpekleri sırt, disk ve omurilik sorunları gibi tıbbi sorunlara yatkın hale getirmektedir. Bu köpeklerin genellikle vücutları uzun ve yere yakındır. Bu da sırtlarına çok fazla baskı yapmaktadır.

Köpekler hipofiz cüceliğiyle doğduklarından, ameliyat veya fiziksel rehabilitasyon bu durumu maalesef düzeltemez. Bu köpekler her zaman sorunlar yaşayacak ve asla normal bir boyuta ulaşamayacaklardır. Bir köpeğin bu cücelik türüne sahip olduğunu doğruladıktan sonra, ona bazı ülkelerde bulunan özel domuz büyüme hormonu verebilir ve tiroid eksikliğini hormon replasman tedavisiyle tedavi edebilirsiniz.

Köpeklerin fazla kilolu olduklarında disk sorunları geliştirme olasılıkları daha yüksektir. Bu disk sorunları ağrılıdır ve bazen disk omuriliği sıkıştırırsa acil durumlar ortaya çıkarabilir. Böyle bir durum gerçekleşirse hemen ameliyat yapılması gerekir. Aksi takdirde köpekler yürüme yeteneklerini kaybedebilir. Birçok sağlık sorununda olduğu gibi, köpeğinizi uygun bir diyet ve egzersiz programı ile sağlıklı bir kiloda tutmak mantıklı olacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular