Köpeklerde Kanser Türleri ve Belirtileri
Köpeklerde kanser maalesef karşımıza yaygın olarak çıkabilen ciddi bir sağlık sorunudur. Sadık dostumuz köpeğimizin kansere yakalanmasını düşünmek üzücü olsa da, köpeklerde kanser hakkında bilgi sahibi olmak, belirtilerinin ne olduğunu bilmek; semptomları erken fark edebilmek ve tedavide başarıyı yakalayabilmek açısından oldukça önemlidir.
Köpeklerde insanlarda görülen kanser türlerinin birçoğu karşımıza çıkabilmektedir. Belirtilerde nispeten benzerdir. En önemli konu erken evrelerde kanserin teşhis edilmesi ve tedaviye mümkün olduğunca erken başlamaktır. Bu yaşama şansını ciddi oranda artırmaktadır. Sizlere bu konumuzda köpeklerde en yaygın olarak görülen kanser türlerinden bahsedeceğiz.
Konu İçeriği
Köpeklerde Kanser Türleri
Köpeklerde Lenfoma & Lenfosarkom
Lenfoma, köpeklerde çok yaygın olan bir kanser türüdür. Lenfoma aslında, bağışıklık sisteminin enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olan lenfositler adı verilen bir tür beyaz kan hücresinden kaynaklanan bir grup kanseri tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Köpeklerde gelişebilecek otuzdan fazla farklı lenfoma türü olmasına rağmen, en yaygın köpek lenfoma türleri multisentrik, alimenter, mediastinal ve ekstranodal lenfomadır.
Köpeklerde bu kanser türü çoğunlukla birden fazla lenf düğümünün büyümesine neden olur. Lenf düğümleri vücudun birçok yerinde bulunan bağışıklık organlarıdır. Köpeklerde çene altında, omuzların önünde, koltuk altında, kasık bölgesinde ve diz bölgesinin arkasında yer alan lenf düğümleri önemlidir. Bunun yanında göğüs veya karın içinde, dalak, karaciğer ve bağırsakta da lenf düğümleri bulunur.
Köpeklerde lenfoma kanserinde kötü huylu hücre lenfosit (bir beyaz kan hücresi) olduğundan, lenfoma vücudun hemen hemen her yerinde ortaya çıkabilir. Lenfoma tanısı genellikle basittir. Küçük bir iğne (ince iğne aspirasyonu) kullanılarak büyümüş lenf düğümlerinden birinden bir örnek alınır. uzman bir patolog incelemesi ile tanı konabilir. Tedavide ise çeşitli kemoterapi yöntemleri uygulanmaktadır. Lenfoma türüne göre veteriner hekim tedavi seçeneklerini değerlendirecektir.
Köpeklerde Mast Hücre Tümörleri
Köpeklerde mast hücre tümörlerinin çoğu deride veya derinin hemen altında karşımıza çıkar. Ancak bazen göz çevresi, ağız, boğaz ve omurga gibi diğer bölgelerde de görülebilmektedir. Mast hücre tümörünün en önemli belirtileri arasında deride veya deri altında kalıcı şişlik bulunur. Bu tümörler genellikle ağrılı değildir. Mast hücre tümörünün teşhisi genellikle şişlikten küçük bir iğne (ince iğne aspirasyonu) kullanılarak bir örnek alınarak yapılır.
Mast hücre tümörleri genellikle ameliyatla tedavi edilir. Eğer tümör ameliyat edilebilecek bir noktadaysa tümör operasyon ile çıkarılır. Patologlarımız buradan çıkarılan dokuyu inceleyecek ve atılacak bir sonraki adımı belirlemeye yardımcı olmak için bir dizi tümör hücresi özelliğini değerlendirecektir. Bazen ek tedaviye gerek kalmazken, bazen sonrasında kemoterapi veya radyoterapi önerilebilmektedir. Mast hücre tümörleri hakkındaki iyi haber, bu hastalıktan iyileşebilen birçok hastanın olmasıdır.
Köpeklerde Kemik Tümörleri (En Sık Osteosarkom)
Osteosarkom, çoğunlukla bir köpeğin uzun bacak kemikleri veya pelvis gibi daha büyük kemiklerinde bulunan çok ağrılı bir kemik kanseri türüdür. Herhangi bir ırk bu kanser türünden etkilenebilse de doberman, boksör, Alman çoban köpeği, İrlanda kurt köpeği, rottweiler ve golden retriever ırklarında daha yaygın karşımıza çıktığı söylenmektedir. Köpeklerde kemik kanseri genellikle uzuvlardan birinde ortaya çıkar.
Köpeklerde kemik tümörün belirtileri arasında kanser bölgesinde topallama ve şişlik bulunur. Tanıyı doğrulamak için etkilenen kemiğin röntgenleri ile beraber genellikle tümörün ince iğne aspirasyonunun incelenmesi gerekir. Osteosarkom hastalığı erken dönemde akciğerlere yayılma eğiliminde olduğundan, tedavi seçenekleri hakkında karar verilmeden önce göğüs röntgenleri veya göğüs BT taraması da önerilir. Yani köpeği akciğer metastazı hakkında da değerlendirmek gerekir. (Bkz. Köpeklerde Akciğer Kanseri)
Maalesef osteosarkom neredeyse her zaman ölümcül bir hastalık olsa da kanseri mümkün olduğunca uzun süre kontrol altına almak en önemli seçenektir. Akciğerlere yayıldığına dair bir kanıt tespit edilmez ise amputasyon değerlendirilebilir. Amputasyon sonrasında kemoterapi ve radyoterapi de gerekecektir.
Köpeklerde Yumuşak Doku Sarkomları
Bu tümör tipi genellikle vücudun herhangi bir yerinde yavaş büyüyen kitleler olarak karşımıza çıkar. Bu tümörde belirtiler genellikle nerede karşımıza çıktığı ile alakalıdır. Vücut boşluğunun dışında olduğunda, ağrısız bir kitle fark edilen tek anormallik olabilir. Göğüs veya karın boşluğunda ortaya çıktığında, çok büyük olana kadar tümörü anlamak oldukça zordur. Tümörden şüphe edildikten sonra, çoğu yumuşak doku sarkomu, küçük bir iğne (ince iğne aspirasyonu) kullanılarak şişlikten bir örnek alınarak teşhis edilir.
Yumuşak doku sarkomları genellikle ameliyatla tedavi edilir. Ameliyat sırasında tümör direk olarak çıkarılır. İncelenen doku örnekleri sonucunda ilave tedavi seçenekleri değerlendirilebilir. Daha az yaygın olsa da, bazı yumuşak doku sarkomları daha agresif bir davranış sergiler ve akciğerlere veya diğer bölgelere yayılabilir. Böyle durumda mutlaka kemoterapi ve radyoterapi seçenekleri de değerlendirilmelidir.
Köpeklerde Burun Tümörleri
Köpeklerde burun boşluğunu ve ilişkili sinüsleri etkileyebilen çeşitli tümör ve kanser çeşitleri vardır. Burun kanserinin belirtileri arasında burnun bir tarafından kan damlaması, hapşırma, yüz şeklinin bozulması veya göz küresinin dışarı çıkması öncelikli olarak sayılabilir. Kansere ek olarak, burun boşluğunu etkileyebilen ve benzer belirtilere neden olabilen diğer hastalıklar arasında mantar veya bakteriyel burun enfeksiyonları, yabancı cisimler ve diğer bulaşıcı hastalıklar ile bağışıklık sistemi hastalıkları bulunur. Bu nedenle bunları birbirinden ayırt etmek gerekir. Bir köpeğin neden bu tür belirtilere sahip olduğunu belirlemek için genellikle bir BT taraması önerilir. BT taramasında kitle lezyonu belirlenirse, doku tanısı almak için biyopsi yapılmalıdır.
Burun tümörlü köpekler için en sık önerilen tedavi seçeneği radyasyon tedavisidir. Radyasyon tedavisi ile birleştirilmediği sürece, burun tümörlü köpekler için cerrahi önerilmez çünkü burun boşluğundaki tüm tümör hücrelerini tamamen çıkarmak mümkün değildir. Kanser türüne ve yanıt verme olasılığına bağlı olarak cerrahi tedavi veya kemoterapi ek bir seçenek olabilir. Çoğu burun tümörünü tedavi etmek mümkün olmasa da, tedavi klinik belirtileri geçici olarak çözebilir, köpeğinizin yaşam kalitesini iyileştirebilir ve dolayısıyla hayatta kalma süresini uzatabilir.
Köpeklerde Ağız Boşluğu Tümörleri
Ağız tümörleri iyi huylu (ağız dışına yayılma olasılığı düşük) veya kötü huylu (vücudun diğer bölgelerine yayılma olasılığı yüksek) olabilir. Köpeklerde en sık görülen kötü huylu ağız tümörleri melanom, skuamöz hücreli karsinom ve fibrosarkomdur. Ağız boşluğu içindeki bir tümörün belirtileri arasında nefesin kötü kokması, salya akması, yiyecek düşürme veya yeme zorluğu, su kabında kan veya kanlı akıntı ve/veya yüzde şekil bozukluğu bulunur. Ağız tümörünün teşhisi genellikle genel anestezi altında köpeğinize yapılan bir doku biyopsisi ile konur.
Çoğu ağız tümörünün tedavisi, tümör ile ilgili olabilecek kemik parçalarının çıkarılması da dahil olmak üzere tümörün cerrahi olarak uzaklaştırılmasına dayanır. Bu kulağa biraz kötü gelse de, üst veya alt çenelerinin bir kısmıyla birlikte oral bir tümörü çıkarmak için ameliyat geçiren köpekler, ameliyattan iki hafta sonra mükemmel işlevsel sonuçlara sahiptir ve rahat bir hayat yaşayabilirler. Radyasyon tedavisi, kötü huylu oral tümörlerin yönetiminde ameliyatla veya ameliyatsız olarak da rol oynayabilir. Köpeklerde görülen kötü huylu ağız tümörlerinin çoğu tedavi edilemez olsa da, köpeğinizin mümkün olduğunca uzun süre rahat ve mutlu kalmasını sağlayacak çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur.
Köpeklerde Kanser Belirtileri
Köpeğinize bakarak kanser belirtilerini veya semptomlarını tespit etmek özellikle ilk evrelerde zor olabilir. Aslında, kan testleri bile köpeklerde belirli kanserleri tespit edemez. Bununla birlikte, köpeğinizin kanser olabileceğini gösterebilecek bazı belirtilere dikkat edebilirsiniz. Köpeğinizdeki bazı anatomik, fizyolojik ve davranışsal değişiklikler bir kanserin belirtisi olabilir. Tabi ki bu tarz değişiklikler kansere sıra gelene kadar birçok farklı hastalık veya sorunun belirtisi de olabilir. Önemli olan değişiklikleri tespit etmek ve altında yatan ana nedeni bulmaktır.
İnsanlarda olduğu gibi, köpeklerde kanser söz konusu olduğunda erken teşhis başarılı tedavi sonuçlarının en temel anahtarıdır. Köpeğiniz aşağıdaki belirtilerden herhangi birini gösteriyorsa, mümkün olan en kısa sürede veterinerinize görünmek doğru olacaktır.
- Vücudun çeşitli bölgelerinde iyileşmeyen yaralar
- Vücudun çeşitli bölgelerinde, ağızda veya burunda kanama veya akıntı
- İştahsızlık ve açıklanamayan kilo kaybı
- Deri üzerinde veya vücudun herhangi bir yerinde şişlik
- Cildin altında yumrular veya şişlikler
- Uyuşukluk, depresyon, egzersize karşı ilgisizlik
- Zor veya ağrılı nefes alma veya öksürük
- Yemek yerken veya yutarken zorluklar
- Yürümede ağrı, zorluk veya aksama
Bir evcil hayvan sahibi olarak, köpeğinizin davranışlarındaki değişikliklerin farkında olmanız ve köpeğiniz ile ilgilenirken hissedebileceğiniz şişliklere veya yumrulara dikkat etmeniz önemlidir. Köpeğiniz yukarıda listelenen semptomlardan bir veya birden fazlasını gösteriyorsa, en kısa sürede veterinerinize görünmek doğru olacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular
Köpeklerin kanser olduğu nasıl anlaşılır?
Köpeklerde kanser türüne göre farklı belirtiler ortaya çıkıyor olsa da; vücudun çeşitli bölgelerindeki kitleler, iştahsızlık ve açıklanamayan kilo kaybı, iyileşmeyen yaralar, depresyon ve halsizlik kanserin en önemli belirtileridir.
Köpekler kanseri yenebilir mi?
Kanser türüne, evresine, köpeğin genel sağlık durumuna ve yaşına bağlı olarak bu değişir. Fakat tıpta ciddi gelişmeler yaşanmıştır ve tedavi seçenekleri artmıştır. Özellikle erken evrelerde tedavi daha kolaydır.