Tavuklarda Kalsiyum Eksikliği Nasıl Giderilir?

Tavuklarda kalsiyum oldukça önemli olan minerallerden birisidir. Özellikle yumurta verimi yüksek olan tavuklarda kalsiyum ekstra öneme sahiptir. Yumurta kabuğunun yaklaşık olarak %90’ı kalsiyumdan oluşmaktadır. Dolayısıyla yumurta üretimi esnasında tavuklar ciddi anlamda kalsiyuma ihtiyaç duyarlar. Bunun yanında özellikle büyüme ve gelişme dönemindeki civcivler içinde kalsiyum oldukça önemlidir. Ayrıca vücuttaki çeşitli fizyolojik işlevler içinde kalsiyum gereklidir.

Tavuklarda Kalsiyumun Önemi ve Görevleri

• Yumurta kabuğu üretiminde yoğun bir şekilde kalsiyum kullanılır.
• Özellikle yumurtlama döneminde kas spazmlarını kontrol etmeye yardımcı olur.
• Sağlıklı bir üreme sistemi için hormon üretiminde rol oynar.
• Sağlıklı, güçlü civcivlerin oluşumu ve yumurtadan kolay çıkmayı sağlamak için gereklidir.
• Kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur.
• Sinir sisteminin korunmasına yardımcı olur.
• Sindirim sistemindeki enzimleri harekete geçirir.
• Kemiklerin sağlıklı ve düzgün büyümesini ve gelişimini sağlar.
• Tavuğun vücudunun uygun pH seviyesini korumasına yardımcı olur.
• bir tavuğun kalp atış hızını kontrol etmeye yardımcı olur.
• Fosforun emilimi ve kullanımı için gereklidir.

Bir tavuğun kalsiyum ihtiyacı sadece yumurta kabuğu yapmak için değildir. Diyette uygun bir kalsiyum varlığı tavuğun sağlığı için oldukça önemlidir. Aslına bakarsanız tavuklarda kalsiyum ve fosfor oldukça önemlidir ve çoğunlukla birbiri ile bağlantılıdır. Bu konu ile alakalı detaylı bilgilere Tavuklarda Kalsiyum ve Fosfor Eksikliği konumuzdan ulaşabilirsiniz.

Yumurta Kabuğunun Oluşumu

Beslenme sonucunda alınan kalsiyum emilir ve tavuğun kemik iliklerinde depolanır. Yumurta kabuğunun oluşumu için kalsiyuma ihtiyaç duyulduğunda, kemik iliğinden kan dolaşımına salınır. Bu, böbreklerin ekstra kalsiyum atmayı durdurmasını ve bunun yerine kan dolaşımına salınan kalsiyumu değiştirmek için kalsiyumu korumaya başlamasını tetikler. Sonrasında yumurtalıklar, vücuda daha fazla kalsiyum depolamak için sinyal veren östrojen salgılar.

Bu sürekli kalsiyum kullanımı, emilimi, korunması ve kemik gelişimi döngüsü düzenli olarak gerçekleşir. Tavuğun vücudundaki tüm sistemlerin ihtiyaçlarını karşılamak ve yumurta kabuğu oluşturmak için kullanmak üzere her gün yeterli kalsiyum tüketmesi gerekir. Yumurta kabuğu gelişimi için kalsiyum kemiklerden alındığından, yumurta tavuğunun hem yumurta kabuğu oluşturabilmesi hem de yeni kemik inşa edebilmesi için yeterli kalsiyum alması özellikle önemlidir.

Tavuklarda Kalsiyum Metabolizması

Tavuklar kalsiyum tükettiğinde, vücudu bunu hemen kullanamaz. Tavuk tarafından kalsiyumun kullanılabilmesi için aynı anda iki besin maddesinin daha bulunması gerekir. Bunlar fosfor ve D vitaminidir. Kalsiyum ve fosfor minerallerinin her ikisinin de metabolize edilebilmesi ve vücut tarafından kullanılabilmesi için birlikte alınması gereklidir. Fosfor kalsiyuma bağlanır ve bu şekilde metabolize olur. Birindeki dengesizlik diğerini de etkilemektedir.

Kalsiyum gibi fosfor da kemik gelişimine yardımcı olur ve diyetteki yağların ve karbonhidratların sindiriminde önemli bir rol oynar. Fosfor ayrıca vücudun pH seviyesini dengede tutmaya yardımcı olur, bu da hastalıkları önlemek için gereklidir. Genel olarak tahıllar doğal olarak fosfor açısından zengin olduğundan, beslenmede fosfor bol miktarda bulunur. Ancak, bitki bazlı fosforun emiliminde sorunlar olabilmektedir. Bu nedenle farklı fosfor kaynakları da sağlanmalıdır.

Hem kalsiyumun hem de fosforun metabolize edilebilmesi için D vitamininin de yeterli seviyede olması gerekir. D vitamini, yumurta kabuğu oluşumu için kan dolaşımına ne kadar kalsiyum salınacağını düzenler. Kandaki plazma kalsiyumunu düzenler ve kemiklerin boşluklarından daha fazla kalsiyum salınıp salınmayacağını veya kalsiyumun kemikleri yenilemek için korunup korunmayacağını belirler. D vitamini, diyetten emildikten sonra tavuğun karaciğerinde depolanan ve yağda çözünen bir vitamindir. Kalsiyum ve fosforun metabolize edilmesine yardımcı olmak için D vitaminine ihtiyaç duyulduğunda, böbrekler D vitamini salgılanmasını tetikler.

Tavuklara Kalsiyum Takviyesi Nasıl Yapılır?

Tavuklarda kalsiyum ihtiyacının belirlenmesi ve ilave kalsiyum kaynaklarına gerek olup olmadığının öğrenilmesi için beslenme durumu oldukça önemlidir. Ticari yemler çoğunlukla yeterli kalsiyum miktarına sahiptir ama yine de ilave kalsiyum vermek uygun olabilir. Şimdi “Tavuklarıma yumurta tavuğu yemi veriyorsam, yine de ek kalsiyuma ihtiyaçları var mı?”, “Tavuklarıma hangi ek kalsiyum kaynaklarını verebilirim?”, “Ek fosfor ve D vitamini de vermem gerekir mi?” gibi sorulara cevap vermeye çalışalım.

Kalsiyum ihtiyacı her tavuk için farklılık göstermek ile beraber yumurta verimi yüksek olan tavuklarda ilave kalsiyum ihtiyacı genellikle vardır.

Tavuklar için aslına bakarsanız kalsiyum kaynakları çoğunlukla kolay bulunur ve ucuzdur. Tavuklar için kullanabileceğiniz başlıca kalsiyum kaynakları aşağıdaki gibidir.

• Ezilmiş istiridye kabukları genellikle yem satan yerlerde kolaylıkla bulabilirsiniz ve oldukça iyi bir kalsiyum kaynağıdır.
• Ezilmiş yumurta kabukları yine kalsiyum kaynağı olarak kullanılabilir. Kuru yumurta kabuklarını ezin ve tavuklarınıza verebilirsiniz.
• Parçalanmış kireç taşı yaygın olarak karşımıza çıkar ama emlimi biraz güçtür.
• Özel kalsiyum takviyeleri vardır ve ticari olarak satılmaktadır. Bunlardan alarak tavuğunuzun kalsiyum ihtiyacını karşılayabilirsiniz.

Kalsiyum takviyesinin parçacık boyutu önemli olan konulardan birisidir. Parçalar tavukların kolayca tüketebileceği kadar küçük olmalıdır. Ancak, sindirim kanalında daha uzun süre kalabilecek kadar da büyük olmalıdır. Mercimek büyüklüğünde veya biraz daha büyük parçacıklar yeterli kalsiyum sağlamak için en iyi seçim olacaktır. Parçacık sindirim sisteminde parçalanarak ne kadar uzun süre kalırsa, takviyeden o kadar fazla kalsiyum emilebilir.

Ezilmiş istiridye kabukları, ek kalsiyum sağlamak için en iyi seçenektir. Sindirim kanalında en uzun süre kalır ve bu da kalsiyum emilimini optimize eder. Ezilmiş yumurta kabukları, ezilmiş istiridye kabuklarına ek olarak iyi bir takviye oluşturur. Ancak, yeterli kalsiyum takviyesi sağlamak için sindirim kanalında yeterince uzun süre kalmadıkları için tek başlarına yeterli olmayabilir.

Tavuklarda Kalsiyum Eksikliği

Bir tavuk ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli miktarda kalsiyum alamadığında kalsiyum eksikliği meydana gelir. Tavukların kalsiyum durumunu etkileyen faktörlerden bazıları; uygunsuz beslenme, yaş, çevresel faktörler ve genel sağlıktır. Fosfor veya D vitamini eksikliği de kalsiyum eksikliğine neden olur.

Tavuklarda Kalsiyum Eksikliği Belirtileri

• Zayıf, ince ve yumuşak yumurta kabuklarının ortaya çıkması
• Kabuksuz yani gerçek bir sert kabuk olmadan sadece iç ve dış zarlarla çevrili yumurtaların görülmesi
• Anormal iskelet sistemi ve gelişimi
• Özellikle büyüme dönemindeki civcivlerde kemik sorunları ve büyüme geriliği
• Raşitizm (D vitamini eksikliğinin bir belirtisi)
• Osteoporoz (genellikle kemiklerden çok fazla kalsiyumun uzaklaştırılmasıyla oluşur)
• Tüy kaybı ve tüy yapısında bozulmalar
• Kaybedilen kalsiyumu geri kazanmak için kendi yumurtalarını yeme sorunu

Kalsiyum eksikliği sonucunda yumurtlamada azalma ve yumurtalamanın durması söz konusu olacaktır. Tavuğun kemikleri kırılgan, zayıf ve kolayca kırılabilir hale gelebilir. Kalsiyum eksikliği ayrıca bir tavuğun bağışıklık sistemini zayıflatır ve onu hastalıklara karşı daha duyarlı hale getirir.

Sıkça Sorulan Sorular