Tavuklarda Kalp Hastalıkları ve Kalp Krizi

Tavuklarda kalp hastalıkları veya kalp krizi dediğimizde aslına bakarsanız biraz şaşırmış olabilirsiniz. Aslına bakarsanız tavuklar da dahil olmak üzere kanatlı hayvanlar kalp hastalıklarına yakalanabilir. Bu konudaki araştırmalar genellikle papağan, muhabbet kuşu gibi evcil kafes kuşlarını içeriyor olsa da özellikle hızlı büyüyen ve gelişen tavuklar içinde çeşitli araştırmalar ve sonuçlar mevcuttur.

Hızlı büyüme ve kilo alımı için yetiştirilen büyük cins tavuklar, yani etlik piliçler kalp hastalıklarına ve kalp krizine karşı daha duyarlıdır. Kötü beslenmeye veya çevresel strese maruz kalan tavuklar daha hassas hale gelmektedir. Bu makalede sizlere, tavuklarda en sık görülen kalp hastalığı türlerini, temel belirtilerini ve mevcut tedavi seçeneklerini aktarmaya çalışacağız.

Tavuklarda Kalp Hastalıklarının Nedenleri

Tavuklarda kalp hastalıklarına ve kalp krizine neden olan çeşitli faktörler vardır. Genellikle bu faktörlerden birkaçı birlikte kalp hastalıkları ve krizi ile ilişkilidir.

• Hızlı Büyüme ve Yüksek Vücut Ağırlığı : Büyük ırklar en fazla risk altında olanlardır ancak herhangi bir tavuk çok hızlı kilo aldığında kalp sorunları yaşayabilir. Burada özellikle broiler yani etlik piliçler kalp sorunlarına karşı duyarlıdır.
• Kötü Beslenme : Yüksek yağlı ve yüksek kalorili beslenme obeziteye katkıda bulunur ve atardamarları tıkayarak kalp hastalığı riskini artırabilir.
• Genetik Yatkınlık : Bazı ırklar, özellikle hızlı büyüme veya yüksek üretim için yetiştirilenler, kalp problemlerine genetik olarak daha yatkındır.
  • Büyük Irk Tavuklar : Cornish melezleri, hızlı büyümeleri ve yüksek vücut ağırlıkları nedeniyle kalp hastalığına karşı özellikle hassastır. Hem yetişkinler hem de gençler daha yüksek bir riskle karşı karşıyadır ve kalp yetmezliği genç tavuklarda önde gelen ölüm nedenlerinden biridir. Ticari olarak yetiştirilen her 100 tavuktan yaklaşık 1 tanesi kalp sorunlarından etkilenmektedir. Büyüdükçe, akciğer ve solunum sistemleri artan metabolik talepleri karşılamakta zorlanır, bu da kalbe önemli bir yük bindirir ve sıklıkla kalp yetmezliğine yol açar.
  • Ticari Yumurta Tavukları : Beyaz Leghorn ve Rhode Island Red gibi yüksek verimli ırklar, maksimum yumurta verimi için yetiştirilirler ve sürekli yumurtlamanın neden olduğu hipokalsemi nedeniyle çeşitli kalp rahatsızlıklarına yakalanmaya yatkındırlar. Tavuklarda Kalsiyum hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
• Bulaşıcı Hastalıklar : Marek Hastalığı gibi bazı viral hastalıklar atardamarlarda ateroskleroz benzeri plakların oluşmasına neden olarak tavuklarda kalp hastalıklarına ve kalp krizine neden olabilir.
• Çevresel Stres : Aşırı kalabalık kümesler, aşırı sıcaklıklar ve egzersiz eksikliği, tavuğun kardiyovasküler sistemine ek stres yükler. Bu da kalp hastalıklarına neden olabilir.

Tavuklarda Kalp Hastalıkları

Kalp hastalıkları, kalbin yapısını veya işlevini etkileyen ve vücutta etkili bir şekilde kan pompalama yeteneğinin azalmasına yol açan geniş bir hastalık kategorisini içerisine alır. Aslına bakarsanız insanlar başta olmak üzere diğer canlı türleri için en önemli sağlık kategorilerinden birisi kalp hastalıklarıdır. Tavuklarda kalp hastalıkları, çeşitli kalp sorunlarını ve hastalıklarını içerir.

Tavuklarda Ateroskleroz

Atardamarlarda çeşitli nedenlere bağlı olarak plak birikmesi kalbe giden kan akışını kısıtlar ve bu da kalp durmasına, kalp krizine veya felç durumuna yol açabilir. Kolesterol ve doymuş yağ oranı yüksek bir diyetle beslenen tavuklar ve bazı viral hastalıklarla enfekte olanlar, atardamarlarda aterosklerotik benzeri lezyonlar geliştirmeye daha yatkındır.

Tavuklarda Dilate Kardiyomiyopati

Dilate kardiyomiyopati (DCM), kalp kasını etkileyen, büyümesine ve zayıflamasına neden olan ve kalbin kasılma ve vücuda kan pompalamak için gereken basıncı üretme yeteneğini azaltan ilerleyici bir hastalıktır. Bu durum, konjestif kalp yetmezliğine, düzensiz kalp atışlarına (aritmi), bayılmaya (senkop) ve hatta ani ölüme yol açabilir. Büyüme yemine sınırsız erişimi olan büyük ırk tavuklar, DCM geliştirme açısından en büyük risk altında olan gruptur.

Tavuklarda Pulmoner Hipertansiyon Sendromu

Bu sorun, hızlı büyümeleri nedeniyle özellikle genç yaşlardaki büyük cins tavuklara özgü bir durum olan pulmoner hipertansiyondan kaynaklanan bir kalp yetmezliği türüdür. Sendrom, pulmoner kan damarlarının artan oksijen ihtiyacını karşılayamaması sonucu ortaya çıkar ve bunun sonucunda yüksek kan basıncı, damar hasarı ve karın boşluğunda sıvı birikmesi meydana gelir. En sık küçük yaşlardaki büyük cins tavuklarda hızlı büyüme evrelerinde, sıcaklık stresi dönemlerinde veya yüksek rakımlarda görülür.

Tavuklarda Ani Ölüm Sendromu

Ani ölüm sendromu, hızla büyüyen genç piliçlerde sıklıkla karşımıza çıkar. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, kanatlı hayvanları kalp aritmilerine karşı daha duyarlı hale getiren metabolik bir bozuklukla bağlantılı olduğu düşünülmektedir.

Tavuklarda Kalp Hastalıklarının Belirtileri

• Uyuşukluk : Tavuğunuz alışılmadık şekilde hareketsizse veya halsiz görünüyorsa, bu kalp sorunlarının bir işareti olabilir. Tüylerde kabarma şeklindeki belirtilerde uyuşukluk ile ilişkili olabilir.
• Zor Nefes Alma : Kalp sorunları yaşayan tavuklar, özellikle fiziksel aktiviteden sonra sıklıkla solunum sıkıntısı belirtileri gösterirler. Solunum hızı artar ve tavuklar ağızlarını açabilir ve “nefes nefese” görünebilirler. Tavuklar nefes alırken hırıltılı ses çıkarabilirler.
• Şişkin Karın : Bu belirti çoğunlukla pulmoner hipertansiyon sendromundan muzdarip tavuklarda görülür. Karın şişmiş görünür ve elle muayenede sıvı dolu bir şekilde hissedilir.
• Mavimsi İbik ve Gerdanlar : İbik ve gerdanlardaki soluk veya mavimsi renk tonu, kalp hastalığının yaygın bir belirtisi olan zayıf kan dolaşımını gösterebilir.

Tavuklarda kalp hastalıkları bazen genetik faktörler ve yatkınlık nedeniyle kaçınılmaz olsa da, riski azaltmak için önlem alabilirsiniz.

• Dengeli beslenme önemlidir. Tavuğunuzun ihtiyacına göre en uygun beslenme programı belirlenmeli ve yem seçilmelidir. Yemin enerji, protein, vitamin ve mineral değerleri tavuğunuzun türü ve yaşı ile uyumlu olmalıdır.
• Tavuklarda aktiviteyi, gezinmeyi, hareketi teşvik etmek, kilolarını kontrol altında tutar ve stresi azaltır. Bunların ikisi de sağlıklı bir kalp için çok önemlidir.
• Aşırı kalabalık, kötü yaşam koşulları ve ani değişiklikler strese neden olabilir. Stres kalp hastalıkları için oldukça risklidir. Stresi en aza indirmek ve genel refahı desteklemek için tutarlı rutinler, temiz ve iyi havalandırılmış alanlar önemlidir.
• Düzenli olarak sağlık kontrollerinin yapılması, aşı uygulamalarının veteriner hekim önerisi ile uygun şekilde yapılması önemlidir.

Tavuklarınızda kalp hastalığı belirtileri fark ederseniz veya bir şeylerin yolunda gitmediğinden şüphelenirseniz hemen bir veteriner hekime danışmak doğru olacaktır.